روزگاري مردم بوشهر ماهيگيري مي‌کردند و لنج مي‌ساختند و با هر ضربه چکش برتن چوب، با يکديگر سخن مي‌گفتند. آن هنگام که تور مي‌انداختند و پارو مي‌زدند و ماهي مي گرفتند، آواز مي‌خواندند تا سرگرم شوند و کمتر احساس خستگي کنند؛ آوازهايي که «ني‌مه» ناميده مي‌شد؛ ني مه ها تنها سرگرم کننده نبود بلکه ماهيگيران و دريانوردان را به هيجان مي آورد و نيرو و توان کارشان را افزون تر مي کرد. اما امروز «ني مه خواني» در بوشهر کمرنگ و ابزار و ادوات مکانيکي جايگزين نيروي انساني شده‌اند و کمتر کسي است که با اين گونه از موسيقي و نغمه هاي آن آشنا باشد.
 
شرايط زندگي و کار در بوشهر هم مانند بسياري از شهرهاي ايران تغيير کرده و اين دگرگوني، موجب رنگ باختن بسياري از آداب و رسوم از جمله موسيقي بوشهر شده است براي مثال، با ورود ابزار و ادوات مکانيکي، کمتر از نيروي انساني استفاده مي شود و طبيعي است که «ني مه خواني» از ياد مي رود.
 
ني مه خواني ، ويژه همه استان‌هاي ساحلي در جنوب ايران است. مردم هرمزگان هم به هنگام کار بر دريا ني مه مي خوانند اما نمي مه خواني در بوشهر متفاوت و مهيج تر است و اين به ويژگي بارز موسيقي بوشهر که همانا ريتميک بودن آن است برمي گردد. ني‌مه آوازي است که اشعار و مضامين آن حاوي عناصر بومي و اقليمي و وصف کرامات و صفات ائمه معصومين است. هدف از خواندن ني‌مه، نيرو بخشيدن و روحه دادن به ماهيگيراني است که دل به امواج خروشان دريا سپرده اند تا روزي حلال خود و خانواده شان را از چنگ طبيعت نا آرام دريا باز گيرند.
 
ني‌مه، هميشه در هنگام کار و تلاش بر دريا خوانده مي شود. وقتي که جاشوان و ماهيگيران،  قايق‌ها و لنج هاي خود را به آب مي اندازند  و زماني‌که پارو مي‌زنند، آواز ني‌مه نيز به اوج مي‌رسد؛ آوازي دسته جمعي و گروهي ، آوازي مردانه و دريايي ، آوازي که واژه واژه آن تنيده با نفس گرم جاشوان و پيچيده بر بازوان نيرومند آنان تا دوردستِ سواحل را در مي نوردد.
 
اشعار فايز و مفتون و ديگر شاعران جنوبي که ورد زبان اهالي است در کنار اشعاري که در مدح و ستايش امامان معصوم، چهار چوب نيمه را تشکيل مي دهد . تلاشگران دريا با خواندن آواز هاي ني‌مه به روح پاک امامان متوسل مي شوند و بدين سان نيروي خود را دوچندان مي سازند. ني‌مه،  آواز مذهبي و آييني نيست اما از مذهب و آيين هم چندان جدا نيست . نيمه آواز خداپرستي و دينداري و نمادِ پيوند راستين و شايسته دين ودنيا و درآميختن لحظات مقدس عرفاني با لحظات کار، تلاش و سازندگي است.
 
آواز ني‌مه،  يک تکخوان دارد. بقيه افراد در جواب او با «هله مالي» يا «هله» همراهي اش مي کنند. آواز ني‌مه در واقع، آواز همگاني جاشوان قديم است در آن زمان‌ها که هنوز موتورهاي پر قدرت جاي بازوان مردان پاروزن دريا نگرفته بود؛ آن زمان که هنوز جاشوان و ماهيگران بازو در بازو و نفس در نفس داشتند و بدون همياري و همکاري نمي‌توانستند بر امواج خشمناک دريا غالب شوند، آن زمان که لنج‌ها و کشتي هاي بادباني مسير طولاني زنگبار و مليوار (تانزانيا) را در مي نورديدند . البته اين بدان معنا نيست که ني‌مه ديگر در دل امواج به گوش نرسد چون انسان هميشه نيازمند تلقين وتاييد و ني‌مه بالاترين درجه تلقين در روحيه بخشي به افراد است.
 
ني‌مه، آواز تاريخي مردان درياست؛ آوازي که انسان را در برابر خشونت دريا پاسداري مي کند . ني‌مه ، نگهبان خاطره‌ها و ماجراهاي دريادلان جنوب است . ني‌مه يادگار روحيه مذهبي و نشانه يکتاپرستي نياکان ماست. تا زماني که موج ها بر کناره ساحل دف مي زنند و صداي خوش آهنگ شالوها (مرغان دريايي) به گوش مي رسد، نيمه نيز هواي شرجي درياهاي جنوب را خواهد شکافت و سلام و تسلي و آرامش و ايمان را براي اهالي دريا به ارمغان خواهد آورد.
آکا صفوي،  خواننده گروه موسيقي ليان